Mało kto wie, że najstarsze ślady człowieka pochodzą sprzed 50 tysięcy lat. Co więcej, w pomroce dziejów giną również początki miasta. Do czasów współczesnych dotrwała natomiast legenda o księciu Kraku i Wandzie, która nie chciała Niemca.
Prawda jest jednak taka, iż początków Krakowa należy upatrywać w VII bądź VIII stuleciu, kiedy to miasto zostało stolicą państwa Wiślan. Następnie zostało włączone przez Mieszka I w skład tworzącej się Polski. Już w 1000 roku Kraków stał się stolicą biskupstwa, a czterdzieści lat później Kazimierz I Odnowiciel przeniósł tu swoją siedzibę z Gniezna i Poznania. W 1076 roku Bolesław II Śmiały został koronowany na króla Polski w katedrze na Wawelu. Trzy lata później w kościele na Skałce musiał oddać koronę i uciec na Węgry. W kolejnych latach siedziba książęca została przeniesiona do Płocka, ale już w testamencie Krzywoustego znajduje się adnotacja dotycząca ustanowienia dzielnicy senioralnej w Krakowie i określenie tego miasta za najważniejszy ośrodek życia politycznego w kraju. Z czasem miasto stało się stolicą zjednoczonego królestwa. Funkcję tą pełniło do końca XVI stulecia.
Nie da się ukryć, że na czas panowania Jagiellonów przypada najpomyślniejszy okres w dziejach Krakowa. Wtedy to doszło do rozbudowy Akademii Krakowskiej oraz rozszerzenia jej działalności oświatowej o wydział teologiczny. Ponadto przebudowano Wawel, zbudowano Kaplicę Zygmuntowską, na wieży zawisł dzwon Zygmunta. Niestety, kres temu wszystkiemu położyło oblężenie z 1655 roku. Zapoczątkowało ono kryzys gospodarczy i kulturalny w mieście. W 1772 roku granica zaboru austriackiego została ustanowiona w pobliżu Wawelu, w związku z czym praktycznie odcięto Pogórze od Krakowa. Tragiczne chwile dosięgły też miasto w momencie upadku insurekcji kościuszkowskiej. W 1795 roku dawny gród Kraka został wcielony do Austrii.
W czasie zaborów miasto uchodziło za symbol i ostatnią ostoję polskości. Najprawdopodobniej wynikało to nie z faktu, iż Kraków wchodził w latach 1809 – 1815 w skład Księstwa Warszawskiego, ale z tego iż w latach 1815 – 1846 był formalnie wolnym miastem. Pozostawał jednak pod kontrolą zaborców. Nasilenie działań niepodległościowych nastąpiło za sprawą Józefa Piłsudskiego. 31 października 1918 roku Kraków uwolnił się od zaborców.